Leadership – co to jest? Kilka słów o genezie pojęcia.

Czym w ogóle jest „leadership”? Dosłowny przekład z angielskiego oznacza tyle co przywództwo bądź szefowanie. Jednak takie tłumaczenie nie oddaje złożoności tego pojęcia. Wraz z postępem cywilizacyjnym i społecznościowym na przestrzeni lat różne kultury odmiennie interpretowały jego znaczenie. Obecnie dzięki rozwojowi globalizacji pojęcie leadership uległo usystematyzowaniu. W ogólnoświatowej gospodarce słowo leadership używane jest do określenia sprawowania funkcji managera posiadającego cechy przywódcze połączone z umiejętnościami nawiązywania indywidualnego kontaktu z każdym ze swoich podwładnych.

Dawniej obowiązywała pewna zasada w organizacji firmy, której ideą było to, że właściciel danego przedsiębiorstwa zajmował się wszystkimi sprawami indywidualnie. To do jego zadań należały rozmowy z pracownikami i kontrola ich pracy. Szczególnie widoczne było to w mechanizmie działania małych lub średnich firm. Z czasem, szczególnie w większych organizacjach, zaczęto zatrudniać osoby, które przejmowały część obowiązków należących wcześniej do właściciela. Tak narodziła się profesja menagera, czyli człowieka zarządzającego firmą i dbającego o to, by jej funkcjonowanie było jak najwydajniejsze.

Cechy dobrego menedżera

Nie każdy posiada predyspozycje do sprawowania funkcji menadżera. Są do tego potrzebne konkretne umiejętności połączone z takimi cechami charakteru jak: charyzma i otwartość na drugiego człowieka.

Osoba będąca menadżerem określonej grupy odpowiada za sukces całego zespołu. Musi charakteryzować się przede wszystkim zdolnością organizowania pracy swoich podwładnych. Odpowiednie zarządzanie pracą zespołu wprowadza porządek, daje poczucie stabilności i jasno określa odpowiedzialność. Pracownicy nie wchodzą sobie w kompetencje, nie dochodzi do nieporozumień i niepotrzebnych starć. Każdy wie, co ma robić, a to w oczywisty sposób wpływa na funkcjonowanie firmy.

Menadżer nie powinien być tyranem bądź dyktatorem, bo żadna ze stron nie odniesie z tego korzyści. Aby efektywność pracy wzrosła, należy szukać drogi integracji z zespołem, co będzie prowadziło do podwyższenia morale jego członków. Szczególny nacisk kładzie się na znalezienie sprawnego i funkcjonalnego środka komunikacji z podwładnymi. Skuteczna komunikacja pozwala na lepsze zrozumienie potrzeb zarówno całej grupy jak i indywidualnych osób.

Cechą, którą winien posiadać wyróżniający się szef, jest umiejętność określania typu osobowości każdego podwładnego. Indywidualne podejście świadczy o zaangażowaniu menadżera w dobro swoich ludzi w zespole. Pozwala dopasować do konkretnej osoby rodzaj ścieżki komunikacyjnej, poznać jej preferencje zawodowe i ocenić wydajność na danym stanowisku. Dodatkowo, indywidualnie dopasowana strategia motywacyjna sprawia, że zaangażowanie i chęci do pracy rosną.

Motywowanie i wyrażanie krytyki we właściwy sposób.

Kolejną istotną cechą lidera jest umiejętność motywowania. Pracownik rozpoczynając karierę w określonej firmie jest pełen nadziei na polepszenie standardu swojego życia. Mimo dużych chęci do pracy jest jednak często zagubiony w nowym dla niego środowisku. W tej sytuacji przysłowiowym nauczycielem staje się manager. To on wyjaśnia wszystkie wątpliwości, jednocześnie mobilizując do intensywniejszego działania. Od jego umiejętności posługiwania się kompetencjami miękkimi zależy, czy taki pracownik odnajdzie się w nowej rzeczywistości zawodowej. Talent do wcielania się w postać bratniej duszy przy równoczesnym dbaniu tak o rozwój firmy jak i ścieżkę rozwoju pracownika stanowi cechę charakterystyczną managera klasy światowej.

Oprócz motywowania arcyważną rzeczą jest zdolność do wyrażania słów krytyki we odpowiedni sposób. Właściwie komunikowana, konstruktywna krytyka powinna być odpowiednio wyważona. Nie może w zbyt dosadny sposób uderzać w winnego. Mogłoby to doprowadzić do niepotrzebnych spięć w dalszej współpracy. Celem nie jest wytykanie błędów lecz na ich przykładzie naprowadzenie na lepsze rozwiązania w przyszłości. Pracownik będzie wtedy wiedział nie tyle gdzie popełnił błąd ale przede wszystkim jak go uniknąć w przyszłości. Dobrym sposobem jest w tym przypadku stosowanie metody „Komunikat ja”.

Czy lider i menadżer to te same role w organizacji?

Często określenia lider i menadżer używane są zamiennie. Nie do końca tak jest. Definiując każda z tych ról posłużę się przykładem metaforą. Wyobraźmy sobie, że jesteśmy w grupie osób zmierzających przez dżunglę i zabłądziliśmy. Nie wiemy gdzie iść, którędy, dokąd? Co robić żeby się uratować? Pojawia się nerwowość. W tym momencie zwykle ujawnia się lider – w sposób naturalny. Ktoś z grupy podejmuje działanie, przejmuje inicjatywę i co ważne – ma pomysł. Dodaje otuchy grupie, zdobywa ich zaufanie. Potrafi przekonać zespół, że jego pomysł się sprawdzi i wszyscy na tym zyskają. W opisanym przypadku dżungli – wchodzi na najwyższe drzewo (ma pomysł i umiejętności) i dostrzega kraniec dżungli i zabudowania. Wie, w którym kierunku iść żeby wydostać się z dżungli.

Słowem – lider wskazuje drogę. Mówi co robić. Prowadzi grupę w kierunku wyjścia i od czasu do czasu wchodzi na kolejne drzewa i sprawdza czy wszyscy zmierzają w dobrym kierunku. Lider szczególnie sprawdza się w czasach chaosu.

Teraz drugi etap. Wiemy gdzie iść, za kim podążać. Potrzebna jest organizacja. I tu pojawia się menadżer. Brnąc w dżungli przechodzimy przez gęstwinę. Menadżer ustawia grupę w odpowiednim szyku – żeby jak najsprawniej pokonać trudność. Na początku grupy ustawia najsilniejszego. Daje mu narzędzie – maczetę. Kogoś innego wyznacza jako odpowiedzialnego za oszczędną dystrybucję wody wśród grupy. Ktoś inny ma wypatrywać zagrożeń w postaci niebezpiecznych zwierząt. Wszyscy zostali poinformowani (przeszkoleni) co robić w przypadku pojawienia się niebezpieczeństwa. Menadżer organizuje, zarządza zasobami.

Leadership i lider a wellbeing w organizacji.

Zdrowie jest naszą najważniejszą wartością. Niezależnie od wieku, narodowości, kultury. Dobry lider dba o dobrostan psychiczny i fizyczny swojego zespołu. Troszczy się o nich, wspiera. Szczególnie w trudnych sytuacjach, w obliczu zmian, niepewności. Pracownicy widząc, że lider i organizacja dbają o ich zdrowie stają się bardziej ufni i przez to zaangażowani. Zdrowy zespół, dbający o regenerację jest bardziej wydajny i kreatywny. Pojawia się bezstresowa produktywność.

Lider wskazuje kierunek. W tym przypadku wyznacza strategię wellbeing w organizacji. Łączy strategię z celami biznesowymi, ustala sposób pomiaru realizacji celu. Samą realizację przekazuje menadżerowi, który bada w jakich obszarach pracownicy mają deficyty i organizuje zasoby i metody aby te deficyty i potrzeby spełnić. Na przykład poprzez organizację webinarów wellbeing. O tym, co wybrać – webinary, czy warsztaty online przeczytasz w tym wpisie.

Reasumując – leadership jest niezbędny żeby organizacje zmierzały we właściwym celu. Sam leadership to zestaw cech i umiejętności przywódczych oraz pewnego rodzaju wyczucia, które łącznie pozwalają na wskazywanie właściwego kierunku i przekonanie zespołu do podążania za nim.

Autorzy: Nikodem Mikołajczyk, Mchał Federowski