[section_tc][column_tc span=’12’][text_tc timing=’linear’ trigger_pt=’0′ duration=’1000′ delay=’0′]

Dobrze wiedzieć więcej o chorobach cywilizacyjnych. Wiedza ta może uświadomić nam, że warto już dziś zadbać o siebie, swoją higienę pracy, dietę i aktywność fizyczną. Pozwoli to uniknąć pojawienia się w naszym życiu często nieuleczalnych i znacznie utrudniających codzienne funkcjonowanie chorób.

Przewlekłe choroby układu oddechowego

Do przewlekłych cywilizacyjnych chorób układu oddechowego ( ang. Chronic Respiratory Diseases – CRD) należą: przewlekła obturacyjna choroba płuc, astma, alergiczny nieżyt nosa, obturacyjny bezdech senny i zwłóknienie płuc.

Głównymi czynnikami rozwoju tych chorób jest postęp cywilizacji, zanieczyszczenie powietrza, palenie papierosów, brak aktywności fizycznej a także stres.

Przewlekłe choroby układu oddechowego, pomimo rozwoju farmakologii, wciąż stanowią śmiertelne zagrożenie. Szacuje się, że 30 mln mieszkańców Europy cierpi z powodu astmy, a w niektórych krajach choroba ta niszczy nawet 20% populacji. Na przewlekłą obturacyjną chorobę płuc (POCHP) choruje 200 mln ludzi na świecie, natomiast na alergiczny nieżyt nosa – 600[nbsp_tc]mln.

Szacuje się, że ponad 4,2[nbsp_tc]mln osób na świecie umiera co roku z[nbsp_tc]powodu przewlekłych chorób układu oddechowego, w[nbsp_tc]tym ok. 2[nbsp_tc]mln na przewlekłą obturacyjną chorobę płuc i[nbsp_tc]około 255[nbsp_tc]tys. na astmę. Przewlekłe choroby układu oddechowego są obecnie trzecią przyczyną zgonów z[nbsp_tc]powodu przewlekłych chorób niezakaźnych.

Choroby nowotworowe

Choroba nowotworowa występuje w każdej populacji ludzkiej, niezależnie od płci i wieku. Choroby nowotworowe to po chorobach układu krążenia, druga najczęstsza przyczyna zgonów z powodu chorób niezakaźnych.[nbsp_tc] W Polsce notuje się 155 tysięcy zachorowań i 93 tysiące zgonów rocznie.

Nowotwór złośliwy (rak) to ogólna nazwa ponad 100 chorób dotykających różne układy i narządy w ciele człowieka. Chociaż istnieje wiele rodzajów raka, wszystkie one rozwijają się w wyniku nieprawidłowego rozrostu komórek. O początku rozwoju nowotworu mówimy wtedy, gdy komórki zaczynają wzrastać poza kontrolą (głównie układu odpornościowego). Wzrost komórek rakowych przebiega w innym tempie niż wzrost normalnej, zdrowej komórki.

Nowotwory są grupą chorób, która może powodować w zasadzie każdy dowolny objaw – od bólu, poprzez zaburzenia widzenia, drgawki, nudności, bóle głowy, na zaburzeniach psychicznych kończąc. Jednak objawy zazwyczaj są uzależnione od tego, w jakiej okolicy i jakiego narządu jest to nowotwór, jak duży jest to rak oraz jak bardzo upośledza on prace danego narządu czy układu. Jeżeli nowotwór rozprzestrzenił się w ciele (przerzuty) oznaki i objawy mogą pojawiać się w różnych częściach ciała.

Czasami nowotwór rozwija się w miejscu, w którym jego obecność nie będzie powodować żadnych objawów, do czasu aż nie będzie wystarczająco duży.

Do częstych, ogólnych objawów mogących świadczyć o rozwoju raka należą:

• nagła, niekontrolowana utrata wagi,
• gorączka (występuje najczęściej kiedy rozpoczynają się przerzuty),
• ogólne zmęczenie i osłabienie organizmu,
• ból (np. kości w nowotworach układu szkieletowego),
• zmiany skórne (nie są one zarezerwowane jedynie dla nowotworów skóry).

Cukrzyca

Cukrzyca to nazwa określająca grupę chorób metabolicznych. Szacuje się, że w 2013 roku na świecie[nbsp_tc] ponad 382 milionów ludzi miało cukrzycę.

Cukrzyca typu I to stan w którym organizm nie produkuje insuliny. Ten typ cukrzycy to około 10% wszystkich zachorowań.

Cukrzyca typu II to stan, w którym organizm nie wytwarza insuliny w ilości wystarczającej do prawidłowego funkcjonowania. Ten typ cukrzycy to ok. 90% wszystkich zachorowań.

Cukrzyca ciężarnych – ten typ cukrzycy dotyka kobiety w okresie ciąży.

Do wczesnych objawów mogących świadczyć, że w twoim organizmie rozwija się cukrzyca należą: częste oddawanie moczu, intensywne napady pragnienia i głodu, niekontrolowany przyrost bądź spadek masy ciała, zmęczenie nieadekwatne do wykonywanej pracy, ospałość i apatia, skaleczenia i siniaki które uporczywie nie goją się, a u mężczyzn również zaburzenia seksualnie.

Osoby z cukrzycą typu I mają dużą szansę na prowadzenie „normalnego” życia jeśli przyjmują insulinę, przestrzegają zasad zdrowego odżywiania oraz włączają w plan swojego dnia odpowiednią aktywność fizyczną.

Osoby z cukrzycą typu II muszą codziennie, kilka razy dziennie kontrolować poziom cukru we krwi, utrzymywać stałą aktywność fizyczną oraz przestrzegać odpowiedniej diety, jeśli nie chcą narazić się na pogorszenie swojego stanu zdrowia oraz na powikłania cukrzycowe (np. neuropatię, stopę cukrzycową). Farmakoterapia w ich przypadku to doustne leki i/lub insulina podawana w zastrzykach.

Otyłość

Nadwagę i otyłość definiuje się jako nieprawidłową lub nadmierną kumulację tkanki tłuszczowej w organizmie, która stanowi poważne zagrożenie dla zdrowia. Stopień otyłości podaje się według wskaźnika BMI (Body Mass Index – wskaźnik masy ciała). Ustala się go dzieląc wagę danej osoby (podaną w kilogramach) przez kwadrat jej wysokości (podany w metrach). Osoby z BMI równym 30 lub więcej uważane są za otyłe. Osoby z wskaźnikiem BMI równym lub większym niż 25 uważane są za osoby z nadwagą.

W krajach wysokorozwiniętych nadwaga i otyłość stanowią główny czynnik ryzyka rozwoju wielu chorób przewlekłych, takich jak cukrzyca, choroby układu sercowo – naczyniowego, nowotwory, problemy z układem ruchu.

Choroby cywilizacyjne związane z układem krążenia to:

Zawał serca

Jest to postać choroby niedokrwiennej serca. Do martwicy mięśnia sercowego dochodzi w skutek zamknięcia światła tętnicy wieńcowej doprowadzającej krew do danego obszaru serca. W krajach Europy zachodniej zawał i inne choroby serca są statystycznie najczęstszą przyczyną śmierci spowodowaną przez choroby niezakaźne.

Objawy zawału mięśnia sercowego to:

• dyskomfort, uczucie ciężkości lub ból w klatce piersiowej, w okolicy mostka i ramion,
• ból promieniujący do pleców, żuchwy lub ramion,
• niestrawność, pieczenie w przełyku (podobne do zgagi),
• pocenie się, nudności, wymioty, zawroty głowy,
• osłabienie, duszności, niepokój,
• nieregularne bicie serca, przyśpieszona akcja serca.

Niektórzy ludzie przechodzą zawał serca bez żadnych objawów, tzw. „cichy zawał”. Cichy zawał może wystąpić u każdego ale jest bardziej powszechny u osób z cukrzycą.

Żylaki

Żylak jest to poszerzenie żyły powierzchownej. Żyła przybiera kształt workowaty lub wrzecionowaty. Skłonność do żylaków jest uwarunkowana genetycznie. Częściej chorują kobiety, a choroba rozwija się zazwyczaj po 40 roku życia.

Żylaki to nie tylko problem kosmetyczny (nieestetyczny, zmieniony obraz żyły oraz skóry), ale też problemy z obrzękami, [nbsp_tc]uczucie ciężkości nóg, ból w kończynach nasilający się w pozycji siedzącej i stojącej, owrzodzenia skóry w okolicy kostek (duże owrzodzenia są niepokojące i powinny być skonsultowane z lekarzem).

Te czynniki zwiększają ryzyko rozwoju żylaków:

• wiek – ryzyko wzrasta wraz z wiekiem,
• płeć – kobiety chorują częściej niż mężczyźni,
• uwarunkowania genetyczne – żylaki można odziedziczyć zarówno po rodzicach jak i [nbsp_tc]dziadkach, a nawet pradziadkach,
• otyłość – zwykle im większa waga tym niebezpieczeństwo rozwoju żylaków większe,
• charakter pracy – długotrwała praca w pozycji siedzącej lub stojącej przyczyna się do rozwoju żylaków.

Nadciśnienie tętnicze

Ciśnienie tętnicze krwi jest to siła wywierana przez krew na ściany największych naczyń krwionośnych (tętnic). Prawidłowa wartość ciśnienia tętniczego to dla dorosłej osoby wartość nieprzekraczająca zakresu 140/90 mmHg. [nbsp_tc]O nadciśnieniu tętniczym mówimy wówczas, kiedy ciśnienie krwi u pacjenta chronicznie przekracza wartość 140/90 mmHg.

Pacjent może mieć podwyższony zarówno wskaźnik ciśnienia skurczowego jaki i rozkurczowego, bądź też tylko jeden z nich. Wysokie ciśnienie krwi może mieć charakter pierwotny, lub wtórny (jest wynikiem innych chorób np. chorób nerek).

Co ciekawe samo nadciśnienie tętnicze nie powoduje żadnych dolegliwości ani objawów, ale w dłuższej perspektywie prowadzi do bardzo poważnych powikłań ze strony układu sercowo – naczyniowego.

Za wzrost ilości pacjentów obciążonych w wywiadzie nadciśnieniem tętniczym uważa się przede wszystkim rozwój cywilizacji i urbanizacji oraz związane z nim czynniki takie jak brak lub minimalna aktywność fizyczna, nieprawidłowa dieta bogata w sól, tłuszcze oraz produkty przetworzone, nadużywanie alkoholu i nikotynizm.

Nadciśnienie tętnicze leczy się poprzez modyfikację stylu życia chorego, a więc zwiększenie aktywności fizycznej, zmianę diety oraz zminimalizowanie używek. W walce z nadciśnieniem tętniczym stosowana jest również farmakoterapia.

Podwyższony poziom cholesterolu

Wysoki poziom cholesterolu we krwi jest jednym z głównych czynników rozwoju chorób serca. Im wyższy poziom cholesterolu, tym większe ryzyko wystąpienia chorób serca lub zawału. Każdy kto przekroczy 20 rok życia powinien przynajmniej raz na pięć lat wykonać kontrolne badanie poziomu cholesterolu we krwi. Zalecane jest wykonanie badania krwi o nazwie „profil lipidowy”. Podczas tego badania mierzy się poziom:

• cholesterolu całkowitego,
• frakcji LDL – tzw. zły cholesterol, odkładający się w tętnicach,
• frakcji HDL – tzw. dobry cholesterol, niezbędny przy wytwarzaniu witaminy D3, kwasu żółciowego oraz hormonów płciowych,
• trójglicerydów – inna forma tłuszczu zawartego we krwi.

Czynnikami mającymi wpływ na poziom cholesterolu są:

• dieta – ilość spożywanych tłuszczów nasyconych i nienasyconych,
• waga ciała – zwykle im większa, tym ilość cholesterolu we krwi również jest większa,
• aktywność fizyczna – regularna aktywność fizyczna pomaga obniżyć poziom złego cholesterolu we krwi,
• wiek i płeć – zarówno u kobiet jak i u mężczyzn wraz z wiekiem wzrasta poziom cholesterolu we krwi,
• dziedziczność – niekiedy wysoki poziom cholesterolu jest uwarunkowany rodzinnie i zapisany w genach.

Autor: Anna Wachowicz

[/text_tc][/column_tc][/section_tc]